logo

12/14/2019

İNSANA DEĞİL, SİLAHA YATIRIM

İNSANA DEĞİL, SİLAHA YATIRIM

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) küresel askeri harcamaları açıkladı.   Rapora göre dünyada söz sahibi ülkelerin silahlara yatırdığı para miktarı son bir yılda 1 trilyon 800 milyar dolar. Silahlanma için kişi başına 239 dolar harcandığı tespit edilmiş.

Öte yandan, Birleşmiş Milletler (BM) “Küresel İnsani Yardım” raporunu açıklıdı. Silahlı çatışmalar ve iklim değişikliği nedeniyle dünyada 45 milyon insanın açlık sınırı altında olduğunu, toplam 168 milyon insana yardım için acilen 29 milyar dolarlık insani yardım çağrısı yaptı.

Şimdi gelelim asıl soruya.

Başta ABD olmak üzere adı geçen ülkelerin silah ticareti savaşları ve yatırımları devam ettiği, bu çark döndüğü sürece dünyada savaşlar, katliamlar biter mi?

Silah şirketleri adeta faaliyet gösterdiği ülkelerin yönetimini ele geçirmiş durumda. Çok büyük paralar dönüyor çünkü. Silah şirketlerinin lobi faaliyetleri neredeyse ülkeyi yöneten veya muhalif partilerin gücünden daha etkili durumda.

 

Hal böyleyken Dünya’nın birçok ülkesinde akan kanlar durur mu?

Rapora göre sadece son bir yılda silah harcamalarının 1 trilyon 800 milyar dolara ulaştığı, tüm dünyadaki silahlanma için kişi başına 239 dolar harcandığı tespit edilmiş.

İnsan hakları, demokrasi, özgürlük nutukları atan dünyanın en güçlü ülkelerinin silaha yatırdığı bu paralar silah şirketlerini zengin ederken, dünyanın farklı yerlerinde insanlar açlıktan ölmek üzere.

Bir tarafta silah, diğer tarafta insan.

Bir taraftan Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü SIPRI, Dünya’da söz sahibi ülkelerin silaha yatırdığı paraları açıklarken, diğer tarafta BM, Dünya’da yaşanan açlık raporunu açıklıyor.

Ne yaman bir çelişki değil mi?

HER 45 KİŞİDEN BİRİ YARDIMA MUHTAÇ

İşte, Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisince (OCHA) tarafından hazırlanan ‘Küresel İnsani Yardım 2020’ raporu:

Rapor Afganistan, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Etiyopya, Haiti, Irak, Libya, Mali, Myanmar, Nijer, Nijerya ile işgal altındaki Filistin bölgesi, Somali, Güney Sudan, Sudan, Suriye, Ukrayna, Venezuela ve Yemen’deki ihtiyaçlara dayandırıldı.

Raporda, dünya genelinde her 45 kişiden birinin yiyecek, barınma, sağlık hizmeti, acil durum eğitimi, korunma ve diğer temel yardımlara ihtiyacı olduğu belirtildi.

Çatışma ve iklim değişikliği etkiliyor

BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock, “2019’da, bir yıl öncesine göre çok daha fazla kişinin insani yardıma ihtiyacı vardı. Bunun nedeni, düşündüğümüzden daha fazla insan çatışma ve iklim değişikliğinden etkilendi” ifadelerini kullandı.

Çok yüksek sayıda çocuğun silahlı çatışmalarda öldürüldüğünü veya sakatlandığını vurgulayan Lowcock, “İklim değişikliği, çatışma ve ekonomik istikrarsızlık milyonlarca insanı etkiliyor” dedi.

29 milyar dolarlık rekor insani yardım çağrısı:

BM, gelecek yıl dünya genelinde acil yardım ve korunmaya muhtaç 168 milyon kişiye ulaşabilmek için 29 milyar dolar yardıma ihtiyaç duyulduğunu açıkladı. Yardımın üçer milyar dolarının Suriye ve Yemen için harcanması planlanıyor.

BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock, yaptığı açıklamada, “BM’nin yardım çağrısı modern zamanların rekoru. Acımasız gerçek şu ki 2020 milyonlarca insan için zor geçecek” dedi.

Raporda, uluslararası toplumdan 9’uncu yılına giren iç savaşın pençesindeki Suriye için 3.3, yine iç savaşın hüküm sürdüğü Yemen için 3.2, çatışmaların ve Ebola virüsünün vurduğu Kongo Demokratik Cumhuriyeti için 1.82, iç karışıklığın yaşandığı Venezuela için 1.35, Güney Sudan için 1.54, Sudan için 1.4, Somali için ise 1 milyar dolar acil insani yardım çağrısı yapıldı.

Lowcock, geçen yıl 94 milyon kişiye ulaşabilmek için 21.9 milyar dolar yardım çağrısında bulunduklarını, bunun 16 milyarının tedarik edilerek toplam talebin yüzde 64’üne ulaştıklarını aktardı.

İNSANA DEĞİL, SİLAHA YATIRIM

BM dünya genelinde korunmaya muhtaç 168 milyon kişiye ulaşabilmek için acilen 29 milyar dolar yardıma ihtiyaç olduğunu belirterek yardım çağrısında bulunurken, şimdi dünyada söz sahibi ülkelerin silaha yaptığı yatırımlara göz atalım.

 

İŞTE SİLAHLA YATIRILAN PARA MİKTARI:

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) askeri harcamalar raporunu açıkladı.

SIPRI tarafından açıklanan yıllık rapora göre küresel savunma harcamaları 2018 yılında 1 trilyon 800 milyar dolara ulaştı.

İsveç merkezli kurumun raporuna göre 2017’de en çok askeri harcama yapan ülkeler sıralamasında dokuzuncu sırada olan Almanya 2018’de sekizinci sıraya yükseldi. Almanya bu dönemde savunma bütçesi için 49 milyar 500 milyon dolarlık bir pay ayırdı.

 

ABD BİRİNCİ SIRADA

SIPRI’nın 2018 verilerini kapsayan raporuna göre dünyada askeri harcamalara en büyük bütçeyi ayıran ülke yine Amerika Birleşik Devletleri oldu. Yıllık harcaması 649 milyar dolara ulaşan ABD’deki yükseliş yüzde 4 oldu.

 

SIPRI Silah ve Askeri Harcama Programı direktörü Aude Fleurant, söz konusu artışın Başkan Trump yönetiminin bir önceki yıl kararlaştırdığı silah alım programlarının 2018’de uygulamaya geçirilmesinden kaynaklandığını kaydetti.

 

ÇİN İKİNCİ SIRADA

Dünyada silahlara harcanan toplam miktarın tek başına yüzde 36’sını oluşturan ABD’yi Çin takip ediyor. Pekin’in 2018 yılında askeri harcamalar için ayırdığı bütçe olan 250 milyar dolar, küresel harcamaların yüzde 14’üne denk geliyor.

 

Çin’in harcamalarındaki yükseliş eğilimi devam etmesine karşın 2018’deki yüzde 5’lik artış, 1995 yılından bu yana ülkede gözlemlenen en düşük artış yüzdesi olarak kayda geçti. SIPRI araştırmacısı Nan Tian bu durumu Çin’deki ekonomik büyümenin yavaşlamasının bir sonucu olarak değerlendirdi.

 

27 AVRUPALI ŞİRKET

Avrupalı silah şirketleri ise dünyadaki toplam silah satışlarının yüzde 24’ünü gerçekleştirdi. İlk yüzde yer alan 27 Avrupalı şirket 2017’ye göre yüzde 0,7’lik artışla 102 milyar dolar tutarında silah satışı yaptı. İlk yüzde sekiz İngiliz, altı Fransız, dört Alman, iki İtalyan şirket yer alırken Polonya, İspanya, İsveç, İsviçre ve Ukrayna’dan da birer şirket listeye girdi.

 

Listede Almanya’dan dört şirket yer alırken Alman şirketlerin cirosu 2017’ye göre yüzde 3,8 oranında azalarak 8 milyar 400 milyon dolara geriledi. Rheinmetall şirketi cirosunu yüzde 4,1 oranında artırarak listede 26’ncı sıradan 22’nci sıraya yükseldi. Bu yükselişte Rheinmetall’in Alman ordusuna yaptığı satışların önemli rol oynadığı belirtiliyor.

Dünya çapında silah şirketlerinin ciroları ise yüzde 4,6’lık artışla 420 milyar dolar olarak kaydedildi. Rusya’dan ise ilk yüzde yer alan 10 şirket, toplam 36 milyar 200 milyon dolar ciro yaptı.

 

RUSYA DÜŞÜŞTE

Suudi Arabistan ise 67 milyar 600 milyon dolar ile üçüncü sıradaki yerini korudu. Suudi Arabistan’ı Hindistan ve Fransa takip etti.

2018 yılında askeri harcamaları için 61 milyar 400 milyon dolarlık bir bütçe ayıran Rusya dördüncü sıradan altıncı sıraya geriledi. Moskova aynı zamanda 2006 yılından bu yana ilk kez ilk beşteki yerini kaybetti.

TÜRKİYE YERİNİ KORUDU

Türkiye ise 15’inci sıradaki yerini korudu. Sırasını korumasına karşın bir önceki yıla göre askeri harcamalara yüzde 24 daha fazla bütçe ayıran Türkiye, 19 milyar dolarlık harcamasıyla ilk 15 ülke arasında en fazla artış gösteren ülke oldu.

 

SİLAHA KİŞİ BAŞINA 239 DOLAR HARCIYOR

SIPRI raporunun bulgularına göre tüm dünyadaki silahlanma için kişi başına 239 dolar harcanıyor. Bu miktar aynı zamanda tüm dünya ülkelerinin gayrisafi yurtiçi harcamalarının (GSYİH) toplamının yüzde 2,1’ine denk geliyor.

Rapora göre ayrıca Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Yemen gibi ülkelerden yeterince veri girişi olmaması, savunma için yapılan harcamaların gerçekte daha yüksek olduğu tahminlerini beraberinde getiriyor.

 

Nurettin Kurt
Journalist, specialist in criminology, recipient of the EU Prize for Journalism and Turkish Journalists' Association’s press freedom award , and the author of “Journalist-wolf in the stressful triangle - Incident-police proceedings-lawsuit”,  Sedat Simavi Journalism Award - 2007 (Turkey) 32 yıllık gazeteci, polis ve adliye uzmanı, Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü başta olmak üzere, 2011 ve 2017 TGC Başarı ödülü, Avrupa Birliği Araştırmacı Gazetecilik Ödülü, iki kez Çağdaş Gazeteciler Derneği haber ödülü, yedi kez Barış Selçuk Gazetecilik Ödülü ile birlikte çeşitli Sivil Toplum Kuruluşları tarafından ödüle layık görülmüştür, ‘Olay-Polis-Adliye- Gerilim Üçgeninde Kurt Gazeteci’ isimli kitabın yazarıdır

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Calendar

Mart 2024
P S Ç P C C P
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031