Venezuela’dan “Türkiye hami devlet olsun” teklifi

Emekli Büyükelçi Uluç Özülker “Hami Devlet” ne anlama geliyor? uwidata.com için değerlendirdi.

Venezuela’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Samuel Moncada. ABD yönetiminin, Venezuela’nın Washington Büyükelçiliğinin boşaltılması kararına ilişkin açıklamalarda bulundu. Menaca, BM Genel Merkezinde yaptığı açıklamada Türkiye’nin hami devlet olmasını teklif ettiklerini duyurdu.

Venezuela’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Samuel Moncada, ülkesinin Washington Büyükelçiliğinin korunması için Türkiye’nin ”hami devlet” olmasını teklif ettiklerini söyledi.

Moncada, BM Genel Merkezinde düzenlediği basın toplantısında ABD yönetiminin, Venezuela’nın Washington Büyükelçiliğinin boşaltılması kararına ilişkin açıklamalarda bulundu.

TÜRKİYE’Yİ HAMİ DEVLET OLARAK ÖNERDİK’

ABD ile Venezuela arasında diplomatik ilişkilerin kesildiğini ve Viyana Sözleşmesindeki diplomatik ilişkiler kapsamında ABD’nin başkent Caracas’taki büyükelçiliği için üçüncü bir ülke olan İsviçre’yi ”koruyucu devlet” olarak seçtiğini belirten Moncada, ”Biz de Türkiye’yi hami devlet olarak önerdik. Teklifimize ‘biz sizi tanımıyoruz’ diyerek hayır dediler, Guaido’yu tanıdıklarını söylediler.” dedi.

ABD yönetimi, protestocu ve aktivistlerin içinde bir süredir nöbet tuttuğu Venezuela’nın Washington Büyükelçiliğini boşaltmak için yasal süreç başlattığını açıklamıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, büyükelçiliğin Venezuela’da kendini geçici devlet başkanı ilan eden muhalif Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido yönetimine ait olduğunu savunarak, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu tanımadıklarını, bu nedenle Maduro’ya destek veren protestocuların elçilikte bulunmasının “yasa dışı” olduğunu ileri sürmüştü.

Bakanlık, Guaido tarafından Washington’a büyükelçi olarak atanan Venezuelalı diplomat Carlos Vecchio’nun büyükelçiliğin boşaltılmasını talep ettiğini belirterek, protestoculara gönüllü şekilde elçilikten çıkmaları çağrısında bulunmuştu.

PROTESTO DEVAM EDİYOR

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya destek veren, kadın aktivist grubu CodePink’in başını çektiği protestocular, yaklaşık bir aydır bina içinde eylemlerini sürdürürken, Guaido destekçileri bina dışında nöbet tutuyor.

Venezuela hükümeti çalışanları tarafından binaya davet edildiklerini belirten göstericiler, polisin kendilerini zorla çıkarmaya hakkı olmadığını savunuyor.

Washington DC polisi ile gizli servis polislerinin nezaret ettiği eylemlerde zaman zaman taraflar arasında gerginlik yaşanırken, büyükelçilikteki eylemcilerin dışarıdan yemek temin etmesine dahi izin verilmiyor.

Öte yandan, geçen hafta eylemcileri dışarıya çıkmaya zorlamak için büyükelçilik binasının elektrik ve suyunun kesilmesi sosyal medyada büyük tepkiye neden olmuştu.

ABD ile Venezuela arasındaki kriz devam ederken ABD yönetimi, ocak ayında Birleşmiş Milletleri söz konusu krizi görüşmek için toplanmaya davet etmiş, bu davetin ardından Maduro, ABD ile diplomatik ilişkileri kestiklerini ve bu ülkedeki büyükelçilik ve konsoloslukları kapatma kararı aldıklarını açıklamıştı.

HAMİ DEVLET NE DEMEK?

Emekli Büyükelçi Uluç Özülker “Hami Devlet” ne demek? uwidata.comiçin değerlendirdi.

Hami Devletin, bir “vekil devlet” anlamına geldiğini belirten Özülker, “şimdi bir ülke kendi ülkesindeki diğer bir ülkenin elçiliğini kapatıyorsa ne olacak, o ülkenin bir şekilde orada vatandaşları var, veya siyasi işlerini nasıl yürütece? İşte bunları kendi adına yürütebilmesi için bir Hami (vekil) ülke tayin eder” dedi.

ABD’nin Uluslararası hukuk kurallarını çiğnediğini iddia eden, Emekli Büyükelçi Uluç Özülker şu değerlendirmelerde bulundu:

ÜLKEYİ SİYASİ OLARAK TANIMADIĞI İÇİN BÖYLE DAVRANIYOR

“Bir ülke diğer bir ülke ile ilişiğini kestiği taktirde yani temsilciliğini bulunmadığı zaman ne olacak? O ülkenin orada vatandaşları var, bunların ihtiyaçlarının karşılanması lazım. Bu durumda kendi adına bir “vekil ülke” tayin ederek işlerin yürütülmesini sağlamak zorundadır. ABD Uluslararası hukuku hiçe sayarak Venezuela ile ilişiğini kesti. Şimdi ne olacak o ülkenin orada vatandaşları var, vize ihtiyacı olacak, siyasi görüşleri görüşmeleri olacak tüm bu ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına kendi adına bir “Hami ülke” tayin etmek zorunda.

Arabuluculuk ile karıştırmayın o farklı bir şey.  Kendi adınıza tüm işlerini yürütecek bir avukat tayin etmek gibi düşünün. Sizin adınıza tüm işlerinizi yürütecek bir ülke tayin etmek zorundasınız. Benzer “Hami Devlet” örnekleri daha öncede yaşandı.

SİYASETEN TANIMADIĞI İÇİN KABUL ETMİYOR

ABD uluslararası hukuku hiçe sayarak bu teklifi kabul etmedi. Sıkıntı şurada: “ABD Venezuela’yı siyasi bir hükümet olarak tanımadığı için ‘hami devlet’ teklifine de o gözle bakıyor. ABD’nin hakkı var mıdır? Seçilmiş bir hükümeti tanımamak. Hayır yoktur. Seçilmiş bir iktidara müdahale ederek ‘tanımıyorum’ diyor. O yüzden “Hami devlet” hakkını vermiyorum diyor.  ABD Uluslararası hukuku da hiçe sayarak, olaya tamamen düşmanca bakıyor. Ben yaptım, oldubittiye getiriyor. Bu vicdanlara sığar mı? Sormamız gereken soru bu.