Türkiye: hem S-400’leri, hem de ABD’ni mi “test” etti?

Posted by by United World International 5 Min Read December 4, 2019

​Türkiye’nin S-400 hava savunma ve füze sistemi testlerine başlaması, ABD’de geniş yankı uyandırırken, sürecin perde arkasındaki gelişmeler, “Testlerin başladığı haberi iletişim kazasıyla mı ortaya çıktı, yoksa üst düzey yetkililer tarafından bilinçli bir sızdırma operasyonu muydu?” sorusunu gündeme getirdi. Yoksa Türkiye, bu testlerin ABD tarafından duyulmasını isteyip nasıl tepki vereceğini mi “test” etmek istedi.​

İLK İŞARET VALİLİKTEN

​Geçen hafta başına dönecek olursak, Ankara kulisleri 24 Kasım Pazar akşamı Ankara Valiliğin resmi olarak yaptığı “Hava Savunma Sistemi Projesi Uçuşlu Testlerin İcra Edilmesi Hakkında Duyuru” ile alarma geçti. Gece geç saatlerde yapılan açılamada şu ifade kullanıldı: “Savunma Sanayii Başkanlığı koordinesinde yürütülen bazı projeler kapsamında 25 ve 26 Kasım 2019 tarihlerinde Ankara semalarında, valiliğimizin bilgisi dahilinde Hava Kuvvetlerimize ait F-16 uçakları ve diğer hava araçları tarafından alçak ve yüksek irtifada test uçuşları yapılacaktır. Herhangi bir tedirginliğe yol açmaması bakımından kamuoyunun bilgisine sunulur.”

KAYNAKLAR ÖNCE DOĞRULADI

​Testlerin S-400 savunma sistemi ile ilgili olup olmadığı gece boyu netlik kazanmazken, sabah saatlerinde savunma sanayii ile ilgili kaynaklar, bazı gazetecilere sözlü olarak “S-400 testlerinin başladığı” bilgisini verdi.

Aynı saatlerde, Milli Savunma Bakanlığında (MSB) iki gün önceden planlanmış bilgilendirme toplantısına katılan gazeteciler, bu bilgiyi MSB kaynaklarına da teyit ettirmek istedi. Ancak, üst düzey askeri yetkili “Bizde bu yönde bir bilgi yok” yanıtını verdi. Yetkili, “Konuyu değerlendirerek, size dönüş yapacağız” dedikten sonra MSB’den “Ankara’da icra edilen uçuşlar, Savunma Sanayi Başkanlığının devam projeleri kapsamında yapılan test uçuşları olarak koordine edilmiştir” bilgilendirmesi yapıldı.

​TEST HABERİ BASINA YANSIDI ORTALIK KARIŞTI

Bu sırada bazı televizyonlar ve haber sitelerinde “S-400 testleri başladı” haberi yayınlandı. Test haber bir anda tüm dünyada medyasına yayıldı.

Sabah saatlerinde “S-400 testi başladı” bilgisini teyid eden üst düzey yetkililer, olayın basına yansıması üzerine “Biz bu bilgiyi teyit etmiyoruz” açıklaması yaptılar. Aynı yetkililer, sabah yaptıkları teyidi geri çekse de, Mürted Hava Üssü’nde konuşlu S-400 sisteminin ilki “kutudan çıkmış”, Big Bird radarı dönmeye başlamış ve tepesinde F-16 uçakları uçmaya başlamıştı.

HEM S-400’LERİ, HEL ABD’Yİ Mİ TEST ETTİK? ​

​Bu durumda, geriye “Türkiye, bu testlerin duyulmasını istemiyorsa Valilik neden böyle bir duyuru yaptı?”, “Savunma Sanayii’nin üst düzey kaynakları sabah, bu bilgiyi neden teyit etti?”, “S-400 alımını yapan Savunma Sanayii Başkanlığı ile, sistemi kullanacak olan MSB arasında bir görüş ayrılığı mı söz konusu?” gibi sorular kaldı.

Ama eğer bu durum Ankara Valiliği tarafından sebep olunmuş bir iletişim kazası değilse, asıl soru şu:

​“F-35’leri alamadığı için ABD’ye bir şekilde rest çekmek isteyen ama bunu da resmi kanalla yapmayı uygun bulmayan üst düzey Türk yetkililer, bu testleri bilinçli bir şekilde el altından duyurarak, hem S-400’leri, hem de ABD’nin tepkisini mi test etmek istedi?”

ABD: KAYGI VERİCİ

​Şimdi gelelim bu sürecin ABD tarafındaki yankılarına. Görünen o ki; ABD gerçekten bu testin başlangıcını bir “rest” olarak algılamış görünüyor.

​ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yaptığı ilk açıklamada Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemiyle ilgili adımlarının kaygı verici olduğunu söyledi.

​Pompeo, “Türk F-16 savaş uçaklarının Rus S-400 füze savunma sistemini test etmek için başkent Ankara üzerinde uçtuğuna ilişkin haberlerin Amerikan yönetimini kaygılandırıp kaygılandırmadığı” sorusuna “Evet, kaygı verici” yanıtını vererek “Umutluyuz. Hala Türklerle konuşuyor, soruna bir çözüm bulmaya çalışıyoruz” dedi.

TESTLER ÇOK UZUN BİR SÜREÇ

​Bu arada, teknik anlamda görüş aldığım bazı uzmanlar, 25 Kasım Pazartesi günü başlayan testlerin en az beş ay süreceğini ve bu süreçte hem F-4 hem de F-16’ların Ankara semalarında alçak, orta ve yüksek irtifa uçuşlarına devam edeceğini söyledi. ​ ​ S-400 sisteminin aktif olarak çalışabilmesi için “Dost Tanıma Envanteri” oluşturması gereken MSB’nin, envanterindeki tüm helikopter, insansız hava aracı ve savaş uçaklarını sisteme tanıtması gerekiyor. Daha sonra vuruş testi safhasına geçilecek. Dolayısıyla bu çok uzun bir süreç ve ülkelerarası siyaset bu süreçte yeni gelişmelere gebe.

ÇAVUŞOĞLU: S-400’LERİ KUTUDA TUTMAK İÇİN ALMADIK

Test haberleriyle ilgili olarak’da ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun “Kaygı verici. S-400 sisteminin tam olarak operasyonel hale getirilmesi adımından uzaklaştığını görmek istediğimizi Türkiye’ye net şekilde ilettik” sözlerine karşılık, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu,“Bir ürün kutuda tutulmak için alınmaz. Bizim bu sisteme ihtiyacımız var” dedi.

Rus yapımı S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle ABD’yle yaşanan krizde ilerleme sağlanmadığı söyleyen Çavuşoğlu, “ABD yapıcı tekliflerimize evet demedi. ABD ziyaretimizde mutabık kalmadık” ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, Türkiye’nin NATO üyesi olarak Rus yapımı hava savunma sistemlerine almasına tepki gösteren ABD’yi ​ de eleştirerek, “S-400 konusunda ABD ile konuşmaya devam ederiz ancak herhangi bir dayatmayı kabul etmeyiz. Tavrımız net, kimseye bir taahhütte bulunmadık” ifadelerini kullandı.

Tags: