Türkiye’nin Suriye’nin Kuzeyine başlattığı “Barış Pınarı” harekatı sonrası ilişkilerin iyice gerginleştiği iki ülkenin liderleri ilk defa yüz yüze görüştü.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın bir araya geldiği Beyaz Saray toplantılarının ayrıntıları da ortaya çıkmaya başladı.
Karşılıklı açıklamaları irdelediğimizde, zirvenin S-400’ler, F-35’ler ve ABD’nin hamisi PKK/YPG konularında tıkandığını, kısaca bir arpa boyu yol alınmadığını anlıyoruz.
Hatta o kadar ki, kriz konularını görüşmek için ABD’ye giden, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, ABD senatörlerin “Aldığınız S-400’leri traktörlerle ezin” diyebilecek kadar fütursuzca davranış sergilediklerini öğreniyoruz.
Kritik zirvenin ardından daha Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye yolundayken ABD tarafından yine görüşmeleri sekteye uğratacak çatlak sesler yükselmeye başladı.
“YAPTIRIMLAR KABUL EDİLİR”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın bir araya geldiği Beyaz Saray toplantısına katılan senatörlerden Lindsey Graham, S-400 ve güvenli bölge konularında Washington’ın “kabul edebileceği” bir çözüm bulunamazsa Temsilciler Meclisi’nden geçen yaptırımların Senato’da da onaylanacağını açıkladı.
FİCK’DEN TEHDİT GİBİ AÇIKLAMA:
Öte yandan, Erdoğan, Trump’la görüşürken ABD Senatosu’nda da Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasıyla oluşacak üretim açığının nasıl karşılanacağı görüşülüyordu. F-35 Programı Direktörü Korgeneral Eric Fick, “Türkiye’nin ürettiği parçaları temin edecek alternatif üreticilerin bulunduğunu” açıkladı.
Trump notes that Turkey "make parts of the frame for the F-35." F-35 PEO Lt. Gen. Eric Fick said Turkey still builds 11 components on the fighter jet’s airframe that have not been taken by another supplier, but DoD insists Turkey will be out of the program by March 2020. https://t.co/tphclhkN1B
— Jack Detsch (@JackDetsch) November 13, 2019
TRUMP FARKLI, SENATÖRLER FARKLI TELDEN ÇALIYOR
ABD Başkanı Trump görüşmelerin ardından, “İşbirliği, ticaret, savunma, askeri ekipman programlarımız devam ediyor. Milyarlarca dolar değerinde satış söz konusu Türkiye’de. F-35 için parçalar üretiyorlar. Türkiye’nin S-400 alımı bizim için ciddi zorluklar ortaya çıkarıyor. Bugün de üzerinde konuştuk, gelecekte de konuşacağız. Umuyorum çözmeyi başaracağız. Dışişleri Bakanları ve güvenlik danışmanları S-400 için görüşme yapmaya devam edecekler” açıklaması yaparak kapıları tamamen kapatmazken.
S-400’LERİ TRAKTÖRLERLE EZİN
ABD Başkanı Başkanı Donald Trump ile görüşmelere katılan senatörlerin toplantıda S-400’ler konusu konuşulurken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ‘S-400’leri traktörle ezin” teklifinde bulunduklarını Erdoğan’ında bu teklifi, “kabul edemeyiz” diyerek kibarca geri çevirdiğini öğreniyoruz.
Zaten Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dönüş yolunda uçakta gazetecilere yaptığı açıklamaları Trump’un farklı, Senatörlerin farklı düşündüklerinin ipuçlarını veriyor.
Erdoğan’ın açıklamalarından çarpıcı bölümler şöyle:
TRUMP FARKLI
Erdoğan, ABD dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Senatörlerle yapılan toplantıyı değerlendiren Erdoğan, “Her şeyden önce şunu söylemem lazım; Sayın Trump bana göre çok farklı. Senatörlerin ön kabulleri var. Senatörlerin gelmesi teklifini Trump kendisi yaptı. Onları benim ikna etmemi ve dolayısıyla kendisi de rahatlamak istedi. Fakat işin enteresan yanı şu; ben dedim ki ‘Sayın Başkan uygun bulursanız ben Kongre’ye hitap edeyim. Kongrede bunu bir konuşalım ki işin aslı nedir, bunu bizzat bizden duysunlar, görsünler. Böyle çok daha isabetli olur.’ Sayın Trump ‘Bu işi geniş bir basın toplantısı ile yapalım. Soru cevaplarla ulaşmak istediğimiz yere ulaşırız. Şimdilik Senato’dan bir grubu alalım. Onlarla konuşmamızda fayda var’ dedi. Buraya öyle geldik” dedi.
S-400’LERİ TAMAMEN KALDIRIN
Rusya’dan alınan S-400 uçaklarının da görüşüldüğünü aktaran Erdoğan, “ABD’li senatörler traktörle ezin dedi, ‘kabul edemeyiz’ dedim” ifadelerini kullandı. Erdoğan, “Patriotları alırken S-400’ü tamamen kaldırma teklifini biz egemenlik haklarımız üzerinde bir tasarruf olarak görüyoruz ve kesinlikle doğru bulmuyoruz” dedi.
“S400 meselesinin çözümü için ABD ile oluşturulması planlanan koordinasyon çalışmasının muhtevası nedir?” sorusu üzerine Erdoğan, “S400’ü alıyoruz. Bir parti kaldı sadece. Onlarla görüşülecek olan işin teknik, teknolojik boyutu. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg bu konuda ne diyor? ‘NATO üyesi ortaklarımızın hangi silahı alacağının ya da almayacağının kararını biz vermeyiz. Bu kendi takdirleridir’ diyor. Kayıtlarımızda bunlar var. Onlar da hiçbir şey diyemediler. Tabi İbrahim Bey’in O’Brien ile yapacağı görüşme ve Savunma Bakanlığından katılacak arkadaşların yapacakları görüşmeler neticesinde bizim geleceğimiz yer bundan daha farklı olmayacak. Yine budur. Kaldı ki en sıkı bağlayıcı husus şudur; bizim bu noktada Rusya ile stratejik bazı çalışmalarımız var. Rusya’dan yılda 20-25 milyar metreküp doğalgaz alıyoruz. Şimdi tabi yeni bir şey başlıyor. Avrupa bu hattan bizden doğalgaz çekecek. Putin orada da çok mert bir davranış yaptı. “Türkiye kime olur verirse biz de ona veririz” diyor. Ayrıca geçiş için Türkiye’nin ayrı bir ücret alma şansı var.
Bir taraftan Türk Akımı, öbür taraftan da TANAP geliyor şimdi. Doğalgaz Avrupa’nın pek çok ülkesine giderken biz stratejik bir önem kazanıyoruz. Ben şimdi Patriot sebebiyle S400’ü bırakamam ki Sen bana Patriot vereceksen ver. Yunanistan’a aynı şeyi söyleyebiliyor musun? Söyleyemiyorsun. Peki Türkiye’ye niye bunu söylüyorsun? Orada S300 var. Hadi ona da sat Patriot. Bizim elimizdeki donelerimiz güçlü. Adımlarımızı da ona göre atıyoruz, atacağız” dedi.
“AMERİKA DA RUSYA DA BENİM DOSTUM OLSUN İSTİYORUM”
“İhtiyacımız var mı peki?” sorusuna Erdoğan, “Bu bizi daha güçlü kılar, düşmanımızı da muarızımızı da ürkütür, caydırır. Mesela, isim vermeyeceğim bir tanesi dedi ki “Rusya mı size düşman ABD mi?” Yani bunlar bu şekilde siyasetçi. Böyle bir siyaset anlayışı olur mu? Ben de tabi burada sadece bir şey söyledim, “Ben düşman oluşturmak istemiyorum” dedim. Amerika da Rusya da benim dostum olsun istiyorum. Bizim gayretlerimiz bunun için. Adımlarımızı da buna göre atıyoruz. Tabi bu da onları biraz rahatsız ediyor. Bizim ağzımızdan illa öyle bir şey koparmak istiyorlar. Şu anda bir taraftan her şeyi kazan-kazan esasına göre bizim üzerimize bina edeceğini söyleyeceksin, bir taraftan da “o mu düşman ben mi düşman” diye soracaksın. Böyle bir şey olamaz. Bu siyaset bitti artık. Öbür taraftan da petrol falan diyeceksin. Biz dedik ki bizim Suriye’nin petrolünde gözümüz yok. Ama sizin var? Mefhumu muhalifinden denir ya. Zaten orayı paylaşanlar paylaşmış. Kamışlı malum, Deyrizor malum. Bazen gülüyorlar, bazen farklı bir yere doğru savruluyorlar” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan dönüş yolunda bu açıklamaları yaparken görüşmelere katılan senatörlerden Lindsey Graham’dan ise ‘tehdit’ gibi açıklamalar geldi.
“YAPTIRIMLAR KABUL EDİLİR”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın bir araya geldiği Beyaz Saray toplantısına katılan senatörlerden Lindsey Graham, S-400 ve güvenli bölge konularında Washington’ın “kabul edebileceği” bir çözüm bulunamazsa Temsilciler Meclisi’nden geçen yaptırımların Senato’da da onaylanacağını söyledi.
İKNA OLMADIK
Graham, Erdoğan’ın Oval Ofis’teki toplantıda Trump ve ABD’li senatörlere izlettiği videoyla ilgili de konuştu.
PKK’nın Türkiye’de düzenlediği terör eylemlerinin gösterildiği ve bu örgütün hem YPG ile hem de Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanı Mazlum Kobani ile bağlantısının ortaya koyulmaya çalışıldığı videonun, senatörleri ikna etmediğini söyledi. Graham, Erdoğan’a, “Benim de Kürtlere senin askerlerinin yaptıkları konusunda bir video göstertmemi ister misin?” dediğini açıkladı.
Graham blocks resolution recognizing Armenian genocide after Trump-Erdoğan meeting https://t.co/VURZgeFkqn pic.twitter.com/PzGP1sHFUL
— The Hill (@thehill) November 14, 2019
Toplantıya katılan bir başka Cumhuriyetçi senatör Rick Scott da Erdoğan’ın izlettiği videonun, SDG’yi Suriye’de IŞİD’e karşı verilen mücadelede önemli bir müttefik olarak gören senatörlerin fikrini değiştirmediğini söyledi. Erdoğan’ın bu videoyla kimseyi ikna edemediğini belirten Scott, Trump’ın kameralar önünde çizdiği tablonun aksine Türkiye ile “şu an oldukça zor bir ilişkiye” sahip olduklarını ifade etti.
“YAPTIRIMLAR KABUL EDİLİR”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın bir araya geldiği Beyaz Saray toplantısına katılan senatörlerden Lindsey Graham, S-400 ve güvenli bölge konularında Washington’ın “kabul edebileceği” bir çözüm bulunamazsa Temsilciler Meclisi’nden geçen yaptırımların Senato’da da onaylanacağını söyledi.